Kết cấu hạ tầng phát triển
Kinh tế phát triển đã góp phần cải thiện đời sống của nhân dân, số hộ giàu tăng lên đáng kể, tỷ lệ hộ đói nghèo giảm mạnh, đến hết năm 2003 chỉ còn 15% (theo tiêu chí mới). Cơ sở hạ tầng được chú trọng đầu tư xây dựng, hàng loạt các công trình mới đã được xây dựng và đưa vào sử dụng, tạo nên diện mạo mới cho huyện miền núi Quỳ Hợp. Có sự đổi thay như vậy là nhờ bên cạnh sự quan tâm, trợ giúp vốn của Nhà nước, Quỳ Hợp đã huy động nguồn lực từ nhân dân, tạo nên sức mạnh tổng hợp trong phát triển kinh tế - xã hội. Nguồn vốn đầu tư chủ yếu tập trung vào xây dựng mạng lưới điện, hệ thống giao thông nông thôn, hệ thống kênh mương nội đồng, trường học, trạm xá và các công trình phúc lợi khác.
Nhận thức được ý nghĩa của công tác phát triển nguồn nhân lực, Huyện uỷ, Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân huyện đã tập trung chỉ đạo phát triển công tác giáo dục, cả về quy mô và chất lượng. Để tạo điều kiện học tập tốt, cơ sở vật chất, phương tiện dạy và học được quan tâm đầu tư, hệ thống trường lớp được xây dựng kiên cố, khang trang. Đội ngũ giáo viên được nâng cao về trình độ và chuẩn hóa theo các cấp học. Đến hết năm 2003, huyện đã hoàn thành phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi, 5 xã đã phổ cập trung học cơ sở, có 11 trường đạt chuẩn quốc gia. Về chất lượng, số học sinh giỏi, học sinh thi đỗ cao vào các trường đại học, cao đẳng hàng năm đều tăng cao. Riêng năm 2003, toàn huyện có 250 em đỗ vào đại học.
Công tác văn hóa, thông tin tập trung vào việc tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ chính trị của địa phương, tuyên truyền nhân các ngày kỷ niệm lớn của dân tộc. Cơ sở phát thanh, phát lại truyền hình huyện và hệ thống truyền thanh cơ sở được đầu tư nâng cấp, đảm bảo chất lượng, phát huy được hiệu quả tuyên truyền. Đặc biệt, từ năm 2001, được sự chỉ đạo, giúp đỡ của Bộ Văn hóa - Thông tin, Uỷ ban nhân dân tỉnh, huyện đang tập trung chỉ đạo thực hiện đề án huyện văn hóa miền núi. Phong trào xây dựng đời sống văn hóa cơ sở theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) đã và đang được cấp uỷ, chính quyền tập trung chỉ đạo. Phong trào xây dựng xã, làng, đơn vị, gia đình văn hóa được hưởng ứng rất cao, trở thành nhu cầu trong đời sống của nhân dân. Đến năm 2004, toàn huyện có 74 làng, đơn vị văn hóa, 70% gia đình văn hóa. Các chính sách xã hội được thực hiện nghiêm túc, phong trào đền ơn đáp nghĩa, nhân đạo, từ thiện đã trở thành nét đẹp truyền thống của nhân dân Quỳ Hợp.
Công tác chăm sóc sức khoẻ nhân dân được cấp uỷ, chính quyền huyện quan tâm đầu tư từ cơ sở vật chất, trang thiết bị đến đội ngũ cán bộ y tế, đảm bảo công tác khám, chữa bệnh cho nhân dân. Đối với y tế dự phòng, Quỳ Hợp luôn quan tâm với phương châm phòng bệnh hơn chữa bệnh; công tác vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường, vệ sinh nước sạch thường xuyên được tuyên truyền và kiểm tra, không để xảy ra dịch bệnh lớn trên địa bàn.
Cùng với những bước tiến trong phát triển kinh tế - xã hội, tình tình an ninh chính trị trên địa bàn ngày càng vững chắc, trật tự xã hội được tăng cường. Công tác đấu tranh phòng chống tội phạm được quan tâm đúng mức. Các nhiệm vụ quốc phòng, nhiệm vụ kế hoạch quân sự địa phương được hoàn thành tốt, đảm bảo tốt chất lượng tuyển quân, giao quân trong cả năm. Quốc phòng, an ninh được giữ vững đã tạo môi trường thuận lợi cho kinh tế - xã hội phát triển.
Thành quả mà Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Quỳ Hợp đạt được trong những năm qua rất đáng biểu dương, thể hiện sự nỗ lực, cố gắng của lãnh đạo và nhân dân nơi đây. Phát huy những tiềm năng, lợi thế sẵn có, với sự giúp đỡ của Trung ương, của tỉnh, Quỳ Hợp đang hội tụ đầy đủ thế và lực để vững tiến trên con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Để xây dựng nền kinh tế phát triển theo hướng bền vững, trong những năm sắp tới, huyện Quỳ Hợp sẽ bố trí lại cơ cấu cây trồng, vật nuôi có hiệu quả hơn, tăng giá trị trên một diện tích đất canh tác. Quan tâm phát triển lâm nghiệp theo hướng khoanh nuôi, tái sinh và bảo vệ rừng.
Trong lĩnh vực công nghiệp, huyện sẽ tiến hành khảo sát, quy hoạch lại nguồn tài nguyên khoáng sản, khuyến khích phát triển cơ sở công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, đồng thời tạo hành lang pháp lý thông thoáng, có những chính sách khuyến khích các thành phần kinh tế sản xuất theo hướng khai thác, chế biến nguồn tài nguyên khoáng sản, nông - lâm sản, hạn chế đến mức thấp nhất đưa nguyên liệu thô ra ngoài huyện. Tập trung xây dựng các cụm công nghiệp làng nghề để thu hút các nhà đầu tư. Đồng thời, Quỳ Hợp sẽ tập trung chỉ đạo phát triển dịch vụ, thương mại, vận tải để phục vụ sản xuất và đời sống.
Khai thác, chế biến đá ở Quỳ Hợp
Ngành công nghiệp nhiều triển vọng Những cánh đồng mía xanh biếc hàng nối hàng, những thân mạ non tơ trải từng lớp thảm trên mặt đất. Quỳ Hợp không chỉ có thế! Trong gió núi se se, mây trắng như sương phủ kín từng dãy núi, những núi đá hoa cương, đá granít mà người ta vẫn nói về chúng như một thứ tài nguyên khoáng sản giàu có của Quỳ Hợp giương những góc cạnh cứng cỏi, vững chãi chĩa thẳng lên bầu trời. Tài nguyên ấy đang ngày ngày được bàn tay con người khai thác, phục vụ không chỉ cho chính những chủ nhân của miền sơn cước nắng gió này mà còn vươn xa đến nhiều địa phương trong nước và thế giới, làm đẹp cho cuộc sống hôm nay.
Quỳ Hợp là huyện có nhiều loại khoáng sản quý như: vàng, đá quý, thiếc, ăngtinmoan, sắt, titan,... Đặc biệt, nơi đây có hàng trăm núi đá hoa cương và đá vôi trắng với trữ lượng lớn, rất thuận lợi cho việc hình thành và phát triển nghề làm đá mỹ nghệ và đá vật liệu xây dựng. Theo khảo sát sơ bộ của Uỷ ban nhân dân huyện, đá trắng Quỳ Hợp có ở 13 xã với trữ lượng khoảng 700 triệu m3. Trên thực tế, nghề khai thác, chế biến đá ở Quỳ Hợp đã có những bước phát triển nhất định, đang dần trở thành ngành công nghiệp quan trọng trong nền kinh tế huyện.
Từ nghề thủ công...
Anh Hoàng Minh Ngọc - Chủ nhiệm Hợp tác xã Thành Công, một người đã có thâm niên 20 năm làm nghề khai thác, chế tác đá chỉ cho chúng tôi xem những lô hàng sắp xuất xưởng của đơn vị. Quả là phong phú và đa dạng từ màu sắc đến kích cỡ, hết thảy đều là gạch dùng để ốp tường được chế tác từ đá. Chất liệu rắn là thế, vậy mà ngắm đi ngắm lại thấy sản phẩm nào, viên gạch nào cũng mềm mại nhờ những đường nét, hoa văn tự nhiên của đá hoa cương, đá granít. Mấy ai biết rằng chỉ hôm qua thôi, chúng vẫn còn là những khối đá to, thô ráp và xù xì lăn lóc dưới những chân đồi, chân núi. Bàn tay khéo léo của những nghệ nhân làng nghề đã khiến chúng thay da đổi thịt, trở thành những sản phẩm trang trí được khách hàng trong và ngoài nước ưa chuộng.
Không phải ngẫu nhiên mà bao năm qua, công việc khai thác, chế tác đá được coi là nghề mang lại giá trị kinh tế cao của rất nhiều hộ gia đình ở huyện miền núi Quỳ Hợp. ấy là bởi thiên nhiên đã ưu đãi cho vùng đất này những mỏ đá giàu tiềm năng. Từ đá, người ta có thể cho ra đời vô vàn chủng loại sản phẩm khác nhau: gạch ốp lát, gạch block phục vụ xây dựng, bột đá trắng phục vụ cho công nghiệp giấy, sơn, giao thông,... đặc biệt những sản phẩm điêu khắc mang tính thẩm mỹ cao rất được khách hàng ưa chuộng. Dẫu vất vả, cực nhọc lắm, thậm chí có lúc phải chịu những rủi ro lớn khi mà hoạt động khai thác chủ yếu vẫn bằng phương pháp bán thủ công với máy khoan tay, khoan nén khí hay nổ mìn,... Nhưng so với làm nông đơn thuần, nghề làm đá đã mang lại cho người dân nơi đây cuộc sống sung túc, ấm no hơn. Đáng mừng hơn, vài ba năm trở lại đây, nhu cầu về sử dụng các sản phẩm từ đá trắng của thị trường có xu hướng tăng mạnh và mở rộng sang các nước trong khu vực và thế giới, tạo thêm nhiều cơ hội thuận lợi cho nghề làm đá Quỳ Hợp phát triển. Nhiều cơ sở từ chỗ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún đã mạnh dạn đầu tư, đổi mới thiết bị, xây dựng nhà xưởng, nâng quy mô khai thác, chế biến rồi chuyển dần sang các mô hình hợp tác xã, công ty hay doanh nghiệp tư nhân, tiêu biểu như Hợp tác xã Thành Công. Nếu ở thời điểm mới thành lập năm 2001 doanh thu của Hợp tác xã chỉ đạt xấp xỉ 1 tỷ đồng, thì năm 2003 đã tăng lên 5,5 tỷ đồng, sản lượng khai thác tăng gấp 4 - 5 lần. Anh Ngọc tâm sự: "Thông qua việc đa dạng hoá mẫu ** và không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm, bước đầu hợp tác xã đã có hàng xuất khẩu ra nước ngoài, thu hút ngày càng nhiều nhân công đến làm việc với mức thu nhập 0,8 - 1 triệu đồng/người/tháng. Năm 2004, hợp tác xã phấn đấu đạt doanh thu 7 tỷ đồng và tuyển dụng thêm 20 lao động nữa, nâng tổng số lao động lên gần 200 người. Nếu không có gì thay đổi, thì hợp tác xã sẽ chuyển thành công ty vào cuối năm nay".
... Đến ngành công nghiệp giàu tiềm năng
Xác định sản xuất, chế biến đá trắng là ngành kinh tế quan trọng, góp phần giải quyết việc làm và tăng thu ngân sách, trên cơ sở những chính sách của tỉnh, huyện Quỳ Hợp đã có nhiều chính sách thông thoáng để phát triển ngành công nghiệp mũi nhọn này. Tính đến hết tháng 6-2004, toàn huyện có 44 cơ sở khai thác, chế biến đá trắng gồm 7 doanh nghiệp nhà nước, 2 liên doanh nước ngoài, 29 công ty trách nhiệm hữu hạn, doanh nghiệp tư nhân và 6 hợp tác xã. Đồng thời, huyện đã tiến hành quy hoạch xây dựng 5 cụm tiểu thủ công nghiệp - làng nghề ở thị trấn, xã Châu Quang, Thọ Hợp, Châu Hồng và Nghĩa Xuân. Trong đó, cụm tiểu thủ công nghiệp - làng nghề Thung Khuộc (thị trấn Quỳ Hợp) được quy hoạch trên diện tích 20 ha, đã thu hút 13 cơ sở đầu tư khai thác, chế biến đá trắng với tổng vốn đầu tư hàng chục tỷ đồng, tạo việc làm cho hàng trăm lao động. Có thể nói, việc hình thành các cụm công nghiệp là bước khởi động đúng hướng, tạo tiền đề cho những bước đi vững chắc trong quy hoạch phát triển công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp huyện Quỳ Hợp sau này.
Tiềm năng là vậy, song trong quá trình phát triển nghề khai thác, chế biến khoáng sản không tránh khỏi những khó khăn, bất cập về mặt quản lý nhà nước. Do địa bàn miền núi đi lại khó khăn, nhiều chủ doanh nghiệp chưa nhận thức rõ về luật định nên chưa làm đầy đủ các thủ tục sản xuất - kinh doanh hợp pháp, gây ra nhiều trường hợp tranh chấp mỏ, tranh mua, tranh bán sản phẩm,... Để dần khắc phục tình trạng trên, trong thời gian tới, cùng với chỉ đạo làm tốt công tác quản lý nhà nước, Uỷ ban nhân dân huyện Quỳ Hợp sẽ tập trung khảo sát, quy hoạch sản xuất nguồn tài nguyên này một cách khoa học hơn.
"Với sự quan tâm chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh, huyện Quỳ Hợp sẽ làm hết sức mình để thu hút ngày càng nhiều các nhà đầu tư trong và ngoài nước đến khai thác, chế biến đá trắng, đưa đá trắng trở thành sản phẩm hàng hoá có tiếng trên thị trường", lời tâm huyết của ông Cao Văn Chính - Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện Quỳ Hợp như khẳng định thêm niềm tin về sự lớn mạnh trong tương lai không xa của ngành công nghiệp khai thác chế biến đá ở Quỳ Hợp, góp phần quan trọng vào sự tăng trưởng kinh tế của Quỳ Hợp nói riêng và Nghệ An nói chung.
hộixike_qh(st)